Çocukların Cinsel Eğitimi

Cinsel Eğitim Cinsel Sağlık Çocuk Cinselliği Haber

Çocukların cinsel eğitimi ne kadar erken başlarsa o kadar iyidir. Çocuğun yaşı kaç olursa olsun, çocuk hangi gelişim aşamasında olursa olsun, ister okul öncesi ister ergenlik, her anne baba yaşamının belli bir devresinde kızının veya oğlunun cinsellikle ilgili bir sorusuyla karşılaşabilir. Bu soru çocuğun yaşına, olgunluk düzeyine ve meraklarına göre farklılık gösterir. “Bebek nasıl oluşur? Bebek nasıl doğar? Kız ile erkek neden farklıdır? Babanın bebeğin oluşumundaki işlevi nedir?” türünden sorular genellikle ailelerin sıklıkla karşılaştıkları sorulardır. Çocukların bazıları bu sorularına aile içinde cevap bulacaklarına inandıklarından, bunları anne veya babalarına sormaktan çekinmezler, bazıları ise ailelerin tepkilerinden çekindiklerinden ya arkadaşlarına danışmayı ya da bu konuda suskun kalmayı tercih ederler. 

Oysa çocuğun cinsiyet ile ilgili konularda bilgi edinmeye ihtiyaç duyması, cinsel konuları merak etmesi, merakını gidermek için de soru sorması son derece doğaldır. Çocuğun cinsel gelişimi ile ilgili endişe veya korkularının olması, bunları ailesine veya bir yakınına anlatamaması, bu konuda danışabileceği birinin olmaması çocukta pek çok sorun yaratır. 

Çocuğunuzla cinsellik hakkında konuşmak olabildiğince erken olmalıdır. Böylece, çocuğunuzun cinselliğin hayatın sağlıklı bir bileşeni olduğunu anlamasına ve büyüdüğünde seks hakkında daha sağlıklı seçimler yapmasına zemin hazırlamış olursunuz. Burada anahtar nokta, çocuğun, ebeveynlerini açık, dürüst ve güvenilir bilgi için başvuracağı kişiler olarak benimsemesi  ve cinsellik hakkında soru sormaktan korkmaması veya utanmaması gerektiğini bilmesidir. Cinsellik hakkında çocuklarınızla konuşmak,  tek seferlik bir şey değildir. Çocuk büyüdükçe devam etmesi ve gelişmesi gereken bir süreçtir. Çocuk, her konuda olduğu gibi cinsellik konusunda da annesi ve babasına soru sorabilmeli, sorularına da cevap alabilmelidir. Bu cevapların yardımıyla çocuk, bedeni, sağlığı ve cinsel gelişimi hakkında bilgi sahibi olabilecek, endişe ve korkularından kurtulabilecektir. 

Çocukların cinsel eğitimi için  üç temel adım 

  1. Öncelikle, çocuğunuzun meraklı olabileceğini kabul edin ve zaten bildiklerini öğrenin. Örneğin, ‘Bebeklerin nereden geldiğini düşünüyorsun?’ veya “Bebeklerin nereden geldiği hakkında bir şey duydun mu?” 
  2. İkincisi, herhangi bir yanlış bilgisi  varsa düzeltin ve doğru bilgi verin. Örneğin, bebekler tam olarak annelerinin karnında büyümezler. Vücudun içinde ‘rahim’ adı verilen özel bir yerde büyürler.
  3. Üçüncüsü, konuşmayı kendi düşünceleriniz veya duygularınız hakkında konuşmak için bir fırsat olarak kullanın. Örneğin, ‘Bazı insanlar hazır olduklarında bebek sahibi olmayı isterler. Diğer insanlar bebek sahibi olmak istemeyebilir veya bundan tam emin olmayabilirler’.

Hem anne hem de babanın cinsellikle ilgili konuşmalara  katılması iyidir. Tüm ebeveynler dahil olduğunda, çocuklar herkesin seks ve cinsellik hakkında konuşmasının uygun olduğunu öğrenirler. Bu, çocukların bedenleri hakkında rahatça konuşmalarına, cinsel duygularının sorumluluğunu almalarına ve büyüdüklerinde yakın ilişkilerde iletişim kurmalarına yardımcı olur.

Çocukların uygun olan dokunma ile uygun olmayan dokunma arasındaki farkı bilmesi önemlidir. Çocuğunuzun ‘Hayır!’ diyebileceğini bildiğinden emin olun. Cinsel taciz, istismar ve onay konusunda konuşmaya çocuklar küçükken başlanmalıdır. Çocuğunuz cinsel içerikli mesajlara veya pornografiye maruz kalırsa sakin olmak gerekir. Bu durum, çocukların görmesinin uygun olmadığı içerikler hakkında konuşmak için bazen bir fırsattır. Böylece, çocuğunuzu çevrimiçi ortamlarda güvende tutmak ve çevrimiçi ortamda saygılı davranışa teşvik etmek mümkündür.

Çocukların Cinsel Eğitimi  Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar 

Çocuğunuz soru sorduğunda cevap verin

  • Bazen çocuğunuz soru sorduğunda cevap veremeyeceğiniz bir konumda olursunuz. Böyle durumlarda  örneğin kalabalık bir markette iseniz ”bunu evde konuşalım” demek en doğrusudur. Ya da ”bunu daha sonra konuşalım” diyerek cevap vermeyi kısa bir süre için erteleyein.
  • “Büyüdüğünde sana söylerim” veya “sen nereden duyuyorsun böyle şeyleri ” diyerek onu engellemeyin.
  • Sizin negatif tutumunuzla karşılaşan çocuğunuz bir daha sormayabilir. Ayrıca bazen  ve güvenilir olmayan kaynaklardan yanlış şeyler öğrenir.
  • Çocuğunuza soru sorması nedeniyle memnun olduğunuzu belli edin.
  • “Bu soruyu bana sorduğun için teşekkür ederim” diyerek onu ödüllendirin.

  • Döllenme ve doğum hakkında konuşurken şüpheli, belirsiz veya gerçek olmayan ifadeler kullanmayın.
  • Çocuğunuz insanların nasıl doğduğunu öğrenmek istediğinde hayvanlardaki  üreme biçimlerini  örnek olarak vermeyin.
  • Bu kafa karıştırıcı, baştan savıcı bir tutumdur.
  • Her şeyi çocuğunuzun anlayabileceği bir seviyede açıklayın. 
  • Örneğin, 6 yaşındaki bir çocuk, çok küçük yumurtaların bebek yapabileceğini bilmekten büyülense de yumurtlamanın uzun bir açıklamasını istemeyecektir. 
  • Açıklamayı kısa, gerçeklere dayanan ve olumlu tutmak en iyisidir. Bunu yapabilirseniz, çocuğunuz daha fazla bilgi istediğinde size geri dönebileceğini hissedecektir.

Yaşına uygun bilgilendirme yapın

  • Çocuğunuz soru soracak kadar büyükse, doğru yanıtları ve doğru sözcükleri öğrenecek kadar da büyüktür.
  • Çocuğun ne sorduğunu anladığınızdan emin olduktan sonra doğrudan sorulan soruya yanıt verin.
  • Çok fazla bilgi veriyor olmaktan korkmayın. Hazır olmadığı bilgileri eleyip unutacaktır.
  • Çok uzun, karmaşık cevap bir daha soru sorma konusunda hevesini kıracaktır. Bundan kaçının.
  • Çocuğunuza hazır olduğunu düşündüğünüz seviyenin biraz üzerinden bilgiler verin. Böylece hem tahmin ettiğinizin üzerinde anlama olasılığını göz önünde tutmuş hem de gelecekteki soruları fırsat verirsiniz.
  • Fakat konuştuğunuzun bir çocuk olduğunu da unutmayın ve aşırı kitabi bilgiler vermekten kaçının. Örneğin çocuk, kızlar ve oğlanlar arasındaki farkları sorduğunda bir kitap açarak ayrıntılı cinsel anatomi bilgileri vermeyin.
  • Çocuk gözle görülür farkları bilmek ister. Bu durumda sadece kızların vajinası, oğlanların penisi olduğunu ve erişkin yaşa geldiklerinde kızlarının memelerinin büyüdüğünü, erkeklerin sakallarının çıktığını söylemek uygundur.
  • Bilgilendirirken yaşına uygun resim ve kitaplar kullanmak yarar sağlar.

Çocuğunuz soru sormasa bile öğrenmesi için fırsatlar yaratın

  • Televizyon programlarından ya da hamile bir arkadaşınızdan yola çıkarak bebeklerin nasıl olduğunu ve nasıl doğduğunu anlatmayı deneyin.
  • Anlatırken doğru terimleri kullanın.
  • Çocuğunuzun soru sormaya devam edebilmesi için doğru sözcüklere ihtiyacı vardır.
  • Bazı çocuklar göz teması kurmadan konuşmayı daha kolay bulur. Dolayısıyla siz ve çocuğunuz arabada seyahat ederken konuşmanız kimi zaman daha uygun bir yöntemdir.
  • Benzetmeler kullanırken dikkatli olun. Çocuklarda soyut düşünme henüz gelişmemiştir. Bu nedenle bazen  “anne karnında bir tohumun büyümesi” kavramını gözlerinde annenin içinde bir ağaç büyüdüğü şeklinde canlandırırlar.

Bazen çocuğunuzun sorduğu soruyu bilemeyebilirsiniz

  • Ne söyleyeceğinizi bilmiyorsanız en doğru tutum “bunun cevabını bilmiyorum ama en kısa zamanda öğrenip seni bilgilendireceğim” demektir.
  • Sonra edindiğiniz bilgiyle çocuğunuza geri döndüğünüzden emin olun.
  • Cevabı çocuğunuzla birlikte de aramanız da uygundur. Bu, güven oluşturur ve çocuğunuza karşı dürüst olacağınız mesajını verir.
  • Cinsellik konusunda da bilgilerimizi güncelleştirmeye, gözden geçirmeye ve bilgi edinme karşısındaki engelleri gidermeye ihtiyaç vardır.
  • Çocuğunuzun sizin uzman olmanıza değil size her şeyi sorabileceğini bilmesine ihtiyacı vardır.