Şizofreni

Şizofreni kişinin düşüncelerini, duygularını, davranışlarını ve gerçeği değerlendirmesini bozan önemli bir beyin hastalığıdır.

Şizofrenide düşünce, duygu ve davranışlarda ciddi bozulmayla birlikte, hastanın kişiler arası ilişkilerden ve gerçeklerden uzaklaşarak kendi dünyasına kapanması söz konusudur. Ömür boyu görülme yaygınlığı genel nüfusta %0.5-1′dir.

Şizofreni günümüzde tek bir hastalık olmaktan çok etiyolojisi, klinik türü, prognozu ve tedavi yöntemleri birbirinden farklı bir hastalıklar kümesi olarak kabul edilmektedir. Her yaşta görülebilmekle birlikte % 70’ı 15-35 yaşları arasında görülür. Kadın ve erkek cinste aynı sıklıktadır. Başlama yaşı erkeklerde 15-30 yaşları arası pik yaparken, kadınlarda ilki 20-35 yaşları arası ve diğeri 45 yaşından sonraolmak üzere iki defa pik yapmaktadır.

En sık görülen erken dönem şizofreni belirtileri şu şekildedir: 

Sosyal hayattan ve arkadaş çevresinden uzaklaşma, 

Sürekli şüphe duyma, 

Tuhaf-garip görünen davranışlar sergileme

Kişisel hijyenin azalması, 

Bakışlarda donuklaşma ve duygusal tepkilerde zayıflama,

Sevinç veya üzüntü gibi duyguların ifade edilememesi, 

Motivasyon kaybı,

Aşırı tepkiler vermek (aşırı gülme veya önemsiz bir olaya ağlama), 

Depresyon ve içe kapanma, 

Fazla uyuma veya uykusuzluk, 

Garip ve mantıksız açıklamalar, 

Tuhaf veya anlaşılması zor kelimelerle konuşma, sözcük uydurma,

Unutkanlık, konsantrasyon eksikliği, eleştiriye tahammülsüzlük, 

Şizofreninin geç dönemlerinde ve alevlenmelerde görülen belirtiler:

Düşünce ve algı bozuklukları sıktır.

Kişi birileri tarafından takip edildiğini düşünebilir, başkalarının yemeğine zehir kattığına inanıp yemek yemeyi reddedebilir. Herkesin kendisi hakkında konuştuğunu ya da kendine zarar verileceğine yönelik düşüncelerini olabilir.

Sanrı (hezeyan) hastanın entelektüel, sosyal, toplumsal, kültürel özellikleri ile açıklanamayan; mantıklı düşünce ile değiştirilemeyen, dış dünya gerçekleri ile uyumsuz ısrarlı düşüncelerdir. Bu tarz düşünceler nedeniyle kişi kavgacı bir tutum sergileyebildiği gibi, herkesten uzaklaşıp içine kapanabilir.

Algı bozuklukları da şizofrenide yaygın olarak görülebilmektedir. Gerçekte olmayan sesler, görüntüler, kokular ve dokunsal duyular şeklinde varsanılar (halüsinasyonlar) algılayabilirler. Sadece kendisinin duyduğu bu seslere yanıt verebilir, seslerin dediklerini yapabilir. Dışarıdan bakıldığında kendi kendilerine konuşuyorlarmış izlenimi oluşabilir. Ölüleri ya da başka varlıkları gördüklerini söyleyebilirler.

Erken döneme göre daha belirgin ve şiddetli davranış bozuklukları, konuşma bozuklukları olabilir.