
Yeme Bozuklukları
Yeme bozuklukları, kişinin yiyeceklerle olan ilişkisinde ciddi sorunlar yaşamasına neden olan psikiyatrik rahatsızlıklardır. Bu rahatsızlıklar, kişinin fiziksel ve duygusal sağlığını olumsuz etkiler. Eğer tedavi edilmezse ciddi sonuçlar doğurur.
Yeme Bozukluklarının Çeşitleri
-
- Anoreksiya Nervosa: Kişinin aşırı zayıflama isteği ve vücut imajı ile ilgili ciddi bozulmaların olduğu bir durumdur. Kişi kilo almaktan aşırı korkar, kendini aç bırakır ve sık sık kilo verir.
-
- Bulimia Nervosa: Bu bozuklukta kişi önce aşırı miktarda yemek yer. Sonrasında kendini suçlayarak kusma, laksatif kullanma gibi yöntemlerle bu yemekleri vücuttan atmaya çalışır.
-
- Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu (Binge Eating Disorder): Bu bozuklukta kişi kontrolsüz bir şekilde büyük miktarlarda yemek yer. Daha sonra kendini suçlar, ancak bulimia nervozada olduğu gibi telafi edici davranışlarda bulunmaz.
Nedenleri
Yeme bozukluklarının kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, psikolojik faktörler, çevresel etkiler ve sosyo-kültürel faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkar.
- Genetik Yatkınlık: Bihassa ailede yeme bozukluğu öyküsü olan kişilerde bu rahatsızlıklar daha sıktır.
- Psikolojik Faktörler: Düşük benlik saygısı, mükemmelliyetçilik, kaygı ve depresyon gibi psikolojik sorunlar
- Çevresel Etkiler: İdealize edilmiş vücut imajı, zayıflığın güzellikle eşleştirilmesi gibi kültürel baskılar
- Sosyo-Kültürel Faktörler: Toplumsal cinsiyet rolleri, aile içi ilişkiler ve sosyal çevrenin etkisi de yeme bozukluklarının ortaya çıkmasında etkilidir.
Belirtileri
Bu bozukluklarının belirtileri hem kişiden kişiye hem de zaman içinde farklılık gösterme eğilimindedir. Genel olarak, yeme bozukluğu olan kişilerde aşağıdaki belirtiler:
- Aşırı zayıflama veya kilo alma
- Vücut imajı ile ilgili obsesif düşünceler
- Yemek yeme alışkanlıklarında değişiklikler
- Kusma, laksatif kullanma gibi telafi edici davranışlar
- Depresyon, anksiyete ve sosyal izolasyon
- Enerji eksikliği ve yorgunluk
Tedavisi
Hepsinden önemlisi, yeme bozukluklarının tedavisi, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Dolayısıyla, tedavide psikologlar, psikiyatristler, diyetisyenler ve diğer sağlık profesyonelleri birlikte çalışır. Ayrıca tedavi yöntemleri arasında bireysel terapi, grup terapisi, aile terapisi, ilaç tedavisi ve beslenme terapisi yer alır.