Şizofreni kişinin düşüncelerini, duygularını, davranışlarını ve gerçeği değerlendirmesini bozan önemli bir beyin hastalığıdır.
Şizofrenide düşünce, duygu ve davranışlarda ciddi bozulmayla birlikte, hastanın kişiler arası ilişkilerden ve gerçeklerden uzaklaşarak kendi dünyasına kapanması söz konusudur. Ömür boyu görülme yaygınlığı genel nüfusta %0.5-1′dir.
Şizofreni günümüzde tek bir hastalık olmaktan çok etiyolojisi, klinik türü, prognozu ve tedavi yöntemleri birbirinden farklı bir hastalıklar kümesi olarak kabul edilmektedir. Her yaşta görülebilmekle birlikte % 70’ı 15-35 yaşları arasında ortaya çıkar. Kadın ve erkek cinste aynı sıklıktadır. Başlama yaşı erkeklerde 15-30 yaşları arası pik yaparken, kadınlarda ilki 20-35 yaşları arası ve diğeri 45 yaşından sonra olmak üzere iki defa pik yapmaktadır.
Şizofreni Belirtileri
En sık görülen erken dönem şizofreni belirtileri şu şekildedir:
Sosyal hayattan ve arkadaş çevresinden uzaklaşma,
Sürekli şüphe duyma,
Tuhaf-garip görünen davranışlar sergileme
Kişisel hijyenin azalması,
Bakışlarda donuklaşma ve duygusal tepkilerde zayıflama,
Sevinç veya üzüntü gibi duyguların ifade edilememesi,
Motivasyon kaybı,
Aşırı tepkiler vermek (aşırı gülme veya önemsiz bir olaya ağlama),
Depresyon ve içe kapanma,
Fazla uyuma veya uykusuzluk,
Garip ve mantıksız açıklamalar,
Tuhaf veya anlaşılması zor kelimelerle konuşma, sözcük uydurma,
Şizofreninin geç dönemlerinde ve alevlenmelerde görülen belirtiler:
Düşünce ve algı bozuklukları sıktır.
Bazen kişi birileri tarafından takip edildiğini düşünür. Hatta başkalarının yemeğine zehir kattığına inanıp yemek yemez. Herkesin kendisi hakkında konuştuğunu ya da kendine zarar verileceğine yönelik gerçek dışı düşünceleri vardır.
Sanrı (hezeyan) hastanın entelektüel, sosyal, toplumsal, kültürel özellikleri ile açıklanamayan; mantıklı düşünce ile değiştirilemeyen, dış dünya gerçekleri ile uyumsuz ısrarlı düşüncelerdir. Bu tarz düşünceler nedeniyle kişi kavgacı bir tutum sergileyebildiği gibi, bazen de herkesten uzaklaşıp içine kapanır.
Ayrıca, algı bozuklukları da şizofrenide yaygın olarak görülebilmektedir. Gerçekte olmayan sesler, görüntüler, kokular ve dokunsal duyular şeklinde varsanılar (halüsinasyonlar) vardır. Sadece kendisinin duyduğu bu seslere yanıt verir. Bazen seslerin dediklerini yapar. Çoğunlukla, dışarıdan bakıldığında kendi kendilerine konuşuyorlarmış izlenimi vardır. Ölüleri ya da başka varlıkları gördüklerini söyleyebilirler.
Erken döneme göre daha belirgin ve şiddetli davranış bozuklukları, konuşma bozuklukları mevcuttur.
