Sertleşme (ereksiyon) bozukluğuhttps://www.drsultandogan.com/sertlesme-bozuklugu-erektil-disfonksiyon.izmir tedavisi, fizyolojik (organik) ve psikolojik etkenler göz önünde tutularak yapılmalıdır. Erkeğin cinsel davranışları sosyal, kültürel, dinsel, kişilerarası unsurlar gibi pek çok etmenle etkileşim halindedir. Buna göre, klinisyen bir erkeğin sertleşme zorluklarını değerlendirirken, etiyolojiden bağımsız olarak her zaman eşlik eden psikosoyal konuları dikkate almalıdır. Tamamen organik kökenli olgularda bile çiftin ilişkisi, kişinin duygusal durumu ve benlik saygısı özenle incelemelidir.
Özetle yapılması gerekenler:
- Cinsel performans ve doyum konularında erkeği ve eşini bilgilendirmek,
- Gerçekçi hedefler belirlemek,
- Cinsel anatomi ve fizyoloji, cinsel yanıt döngüsü, mastürbasyon, cinsel yanıtta erkek-kadın farklılıkları hakkında konuşmak,
- Hastalık ve tıbbi tedavilerin cinsel istek, uyarılma ve orgazma etkisi üzerinde durmak,
- Mümkünse bilgilendirici ve güncel kendi kendine yardım kitapları kullanmak.
Eğitimin, özellikle yaşlanmayla görülen normal değişiklikler konusunda bilgi verilmesinin, yararlı olduğu araştırmalarda saptanmıştır. Eğitim alan erkeklerde hem kendileri hem de partnerleriyle ilgili beklentiler daha gerçekçi hale gelir. Ayrıca, cinsel doyum organik etkenlerin varlığına rağmen artar.
Psikojenik sertleşme sorunlarında performans anksiyetesi ile başa çıkma konusu da ele alınmalıdır.
- Masters ve Johnson tarafından geliştirilen yöntem, çiftlere yönelik dokunma egzersizlerini kapsar ve duyumlara odaklanmayı hedef alır.
- “Duyumlara odaklanma” cinsel birleşmeden ziyade o an hissedilene odaklanmayı ifade eder.
- Kısaca, egzersiz başlangıçta sınırlı alanlara dokunma, sonra önceden yasak olan alanlara dokunma ve en son sınırsız dokunma ve cinsel birleşmeyi içerir.
- Çiftler bir basamakta ustalaşmadan bir sonraki egzersize geçmezler.
- Sertleşme bozukluğu tedavisinde “duyumlara odaklanma” alıştırmalarının ana amaçlarından birisi, eşler arasındaki iletişim biçimini değiştirmektir. Duyumlara odaklanmanın ikinci amacı cinsel birleşme mecburiyetini ortadan kaldırmaktır.
- Cinsel birleşmenin yasaklanmasıyla, erkeğin üstündeki performans baskısı ve endişe yok olacak, böylece sertleşmenin önündeki engel kalkacaktır.
Çift arasında cinsel olarak yaşananlara başka bir deyişle cinsel senaryolara da değinmek önemlidir. Gerektiğinde cinsel senaryoları değiştirme ödevi verilir. Ayrıca; yakınlık, kontrol, çatışma-çözme, güven gibi ilişkilerde önemli olabilecek psikolojik alanlara odaklanmak önemlidir.
Sertleşme (ereksiyon) bozukluğu tedavisinde yaşam tarzı değişikliklerinin yapılması çok önemlidir.
- Sigarayı bırakmak: Nikotin sağlıklı erkeklerde dahi cinsel uyarılmayı zayıflatır.
- Alkol ve madde kullanımından da uzak durmak.
- Sağlıklı beslenmek: Düşük yağlı beslenme ve egzersiz nitrik oksit sentazı artırır. Bu da damar yapısını korur.
- Düzenli egzersiz yapmak: Perineal ve pelvik taban kaslarının egzersizi erektil işlevin geri kazanılmasına ve korunmasına katkı sağlar.)
Özgül tedaviler
Hiper ve hipogonadotropik hipogonadizm ve hiperprolaktineminin özgül tedavisi ile bunlara bağlı cinsel belirtiler çoğunlukla düzelir. Diyabetin iyi kontrolü sertleşme güçlükleri dahil cinsel işlev bozukluklarının başlamasını ve gelişimini yavaşlatır. Bu gibi özgül durumlarda sertleşme bozukluğu özgül tedaviye cevap vermediğinde ise özgül olmayan yaklaşımların kullanılması gerekir.
Özgül olmayan tedaviler
Son yirmi-otuz yılda sertleşme bozukluğunun edinilmiş ve genelleşmiş formlarının tedavisinde, intrakavernöz enjeksiyonlar, intraüretral ilaçlar, sertleşme aletleri ve protezler şeklinde yeni gelişmeler ortaya konmuştur.
İlaçla Sertleşme (Ereksiyon) Bozukluğu Tedavisi
Oral Tedaviler
Ereksiyon bozukluğunun tedavisi, vazoaktifilaçlar olan sildenafil, tadalafil, avanafil ve vardenafil gibi fosfodiesteraz tip 5 (PDE-5) inhibitörlerinin keşfiyle kökten değişmiştir. Sildenafil ve benzeri diğer ilaçlar PDE-5 enzimini inhibe ederek siklik guanozin monofosfatın (cGMP) korpus kavernozum düz kas hücrelerinde gevşemeyi sağlayıcı etkisini uzatır. Düz kas gevşemesi, sertleşme oluşmasının temelidir.
PDE-5enzimini inhibe eden dört ilaç arasındaki tek önemli fark etki süresiyle ilgilidir. Tadalafil daha uzun süre etki gösterir. Düzenli düşük doz tadalafil, sertleşme bozukluğu ve benign prostat hipertrofisi tedavisinde kullanılmak üzere ABD Gıda ve İlaç Dairesi [FDA] tarafından onaylanmıştır. PDE-5 inhibitörlerinin hepsinin, psikojenik ve ayrıca organic sertleşme sorunlarının tedavisinde etkili olduğu gösterilmiştir. Antidepresan ve diğer psikiyatrik ilaçlardan kaynaklanan sertleşme bozukluğunun düzelmesinde de etkili oldukları gösterilmiştir. PDE-5 inhibitörleri nitratlarla (örneğin nitrogliserin, amil nitrat) kombine edilirse ölümcül hipotansiyon oluşabilir. Çoğu klinisyen, psikolojik temelli sertleşme bozukluklarında, PDE-5 inhibitörü ile birlikte kısa süreli psikoterapi önerir. Psikoterapi ile PDE-5 kombinasyonu yerine, tek başına psikoterapinin ne zaman kullanılması gerektiğine ilişkin bir fikir birliği yoktur. Psikoterapi, sertleşme bozukluğunun ortaya çıkmasında psikososyal etmenler açıkca belirlenebiliyorsa önceliklidir.
Androjenlerin sertleşme güçlüğü olan erkeklere endokrin bir bozukluk yokken verilmesi uygun değildir. Sertleşme bozukluğunun ve prostat kanserinin yaş ilerledikçe daha belirgin hale geldiği gerçeği göz önüne alındığında, hekimlerin androjenlerin prostat bezi üzerine olumsuz etkileri konusunda özellikle uyanık olmaları gerekmektedir.
İntrakavernöz Enjeksiyonlar (İKE)
Bu yöntem 1980’lerde yaygın olarak kullanıma girdi. Sertleşme bozukluğu olan erkeğin penisinin korpus kavernozumlarından birinin içine direk olarak ilaç enjeksiyonudur. Bu amaçla papaverin tek başına veya fentolaminle kombine olarak kullanılır. İlaveten PGE1 de tek başına veya papaverin ve fentolaminle ile birlikte üçlü tedavi şeklinde de kullanılmıştır. Ancak, PDE-5 inhibitörlerinin keşfiyle kullanımları azalmıştır. İİKE’nin en etkili olduğu durumlar nörolojik bozukluklar (örn. spinal kord yaralanması), en az faydalı görüldüğü durumlar ise şiddetli korporal veno-oklüziv işlev bozukluğu ve/veya arteriyal yetmezlik halleridir. Kontrendikasyonları, yetersiz el becerisi, morbid obesite ve antikoagülan tedavidir. Enjeksiyon genellikle dakikalar içinde kısmi bir sertleşmeyle sonuçlanır ve cinsel uyarının eklenmesi genellikle büyümeyi artırır. Yan etkiler arasında fibrotik nodüller (daha çok papaverin ve/veya fentolaminle), ağrı (tek başına PGE1 ile %10-34), enfeksiyon, ekimoz, karaciğer işlev bozuklukları, vasovagal episodlar sayılabilir.
Doğal olmadığının düşünülmesi, yan etkilerle ilgili endişeler, düzenli partnerin olmaması, partner tarafından küçümsenme korkusu gibi etmenler kullanımını olumsuz yönde etkiler.
Transüretral Alprostadil
Alprostadil PGE1’e eş sentetik bir bileşiktir. Bu ilacın transüretral olarak verilme yöntemi intrakavernöz enjeksiyonlara alternatiftir. Hazır bir ilaç verme yöntemidir. Aplikatörle ileç üretranın sonuna depolanır. Aplikatörü yerleştirmeden önce üretranın kayganlaşması için hasta miksiyon yapar. Transüretral alprostadilin en sık görülen yan etkisi peniste ağrı olmasıdır. Diğer yan etkiler hafif üretral travma, baş dönmesi ve üriner enfeksiyonlardır. İKE ile görülen priapism ve fibrosis gibi ciddi yan etkiler bu yöntemde görülmez.
Cerrahi Yöntemlerle Sertleşme Bozukluğu Tedavisi
Diğer özgül olmayan yöntemler arasında vakumlu sertleşme cihazları ve cerrahi olarak penil protez yerleştirilmesi vardır. PDE-5 inhibitörü ilaçların kullanıma girmesinden sonra bu yöntemlere daha az başvurulmaktadır. Cerrahi girişimin normal penis dokusunu bozması ve geri dönüşümsüz olması kullanımını kısıtlar. İmplantlar 1950’lerin başından beri kullanılmaktadır ve birçok tipi vardır. En sık kullanılan tipler yarı sert ve şişirilebilir protezlerdir. Maliyet, temin edilebilirlik, estetik ve el becerisi protez tipi seçiminde rol oynayan etkenlerdir. Bazı damarsal bozukluklarda da cerrahi tedavi yapılmalıdır.
Turkish 