Psikososyal Travma

Psikososyal travma, kişinin duygusal ve zihinsel dengesini derinden etkileyen, şiddetli ve genellikle beklenmedik olaylar sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu tür olaylar, kişinin hayatta kalma içgüdüsünü tetikler. Bazen de uzun süreli duygusal ve psikolojik etkiler bırakır.

Öte yandan, psikososyal travmaya yol açabilecek pek çok farklı olay ve durum vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Doğal afetler: Deprem, sel, kasırga gibi doğal afetler, hem fiziksel hem de duygusal olarak büyük yıkıma yol açar.
• Kaza: Örneğin, trafik kazaları, iş kazaları gibi ani ve beklenmedik kazalar.
• Şiddet: Çoğu zaman, fiziksel veya cinsel şiddet, mobbing, taciz gibi olaylar, derin psikolojik yaralar açar.
• Savaş: En önemli psikososyal travma nedenleri arasında yer alır. Özellikle ölüm ve kayıplar, yoksulluk, ölüm korkusu, zorunlu göç gibi travmatik olaylarla doludur.
• Yakınını kaybetme: Bir yakınını kaybetmek, özellikle beklenmedik bir şekilde olursa, derin bir üzüntü ve çaresizlik hissine yol açar.
• Kronik hastalıklar: Uzun süreli ve ağrılı hastalıklar, kişinin yaşam kalitesini düşürerek travmatik etki yapar.

Özetle psikososyal travmanın belirtileri kişiden kişiye farklıdır. Ayrıca travmanın üzerinden zaman geçtikten sonra da ortaya çıkar. Bazı yaygın belirtiler şunlardır:

• Duygusal belirtiler: Depresyon, anksiyete, sinirlilik, suçluluk, üzüntü, umutsuzluk, yalıtılma hissi.
• Fiziksel belirtiler: Baş ağrısı, uyku sorunları, iştahsızlık veya aşırı yeme, yorgunluk, kas gerginliği.
• Düşünce ve davranışlardaki değişiklikler: Konsantrasyon güçlüğü, hafıza sorunları, kabuslar, tekrarlayan düşünceler, kaçınma davranışları, bağımlılıklar.