Dalgınlık ve unutkanlık, günlük yaşamda sıkça karşılaşılan zihinsel durumlardır. İkisi birbirinden farklı kavramlardır. Bununla birlikte, bazı durumlarda birbirine benzer belirtiler gösterir.
- Dalgınlık:
- Dalgınlık, bir kişinin mevcut anı ya da o anda gerçekleşen olaylara dikkatini verememesi veya dikkatinin dağılması durumudur.
- Dalgınlık anında bir şeyleri unutma eğilimi vardır.
- Örneğin, bir şey düşünürken veya bir işle uğraşırken, dikkat başka bir konuya kayar. Sonrasında da anki düşünce ya da iş unutulur.
- Dalgınlık, genellikle stres, yorgunluk, dikkat dağınıklığı veya zihinsel yorgunluktan kaynaklanır.
- Genellikle hafif ve geçici bir durumdur. Çoğu zaman önemli yaşam işlevlerini etkileyecek düzeyde değildir.
- Unutkanlık:
- Unutkanlık, geçmişte öğrenilen bilgilerin veya deneyimlerin hatırlanmasında güçlük çekme durumudur.
- Bir kişinin hatırlaması gereken bilgileri veya olayları unutması, geçmişte yapılan bir anıyı hatırlayamaması gibi durumlar unutkanlıkdır.
- Unutkanlık, dalgınlığa benzer şekilde, stres, yorgunluk veya yaşlanma gibi nedenlerle de ortaya çıkar. Ancak, unutkanlık, daha uzun süreli ve önemli bilgi veya deneyimleri etkileyebilecek düzeydedir.
Eğer dalgınlık veya unutkanlık;
-
-
- günlük yaşamınızı ve işlevselliğinizi etkileyecek düzeyde ise
- çok sık yaşanıyorsa
- endişe verici boyutlara ulaşıyorsa,
- bir hekimle görüşmek ve durumunuzu değerlendirmek önemlidir.
-
Bu şekilde altta yatan nedenler belirlenir ve uygun tedavi veya stratejilerle başa çıkmak mümkün olabilir.
Dalgınlık ve unutkanlık, farklı psikiyatrik bozukluklarla ilişkili olabilirler. İşte bu durumların bazı örnekleri:
- Depresyon: Depresyon, dikkat ve konsantrasyon problemleri gibi bilişsel işlevlerde bozulmaya neden olur. Bu da dalgınlık ve unutkanlık gibi belirtileri tetikler.
- Anksiyete Bozuklukları: Genel anksiyete bozukluğu, panik bozukluğu ve obsesif kompulsif bozukluk gibi anksiyete bozuklukları, dikkat ve zihinsel esneklik üzerinde olumsuz etkiler yapar. Bu da dalgınlık ve unutkanlıkla ilişkilidir.
- Travma Sonrası Stres Bozukluğu (PTSD): PTSD, travmatik olaylar sonrasında görülebilen bir bozukluktur. Bu bozuklukta, travmatik anılar ve düşünceler kişinin dikkatini dağıtır. Bu da dalgınlık ve unutkanlık yapar.
- Yaşlılıkla İlişkili Bellek Bozuklukları: Alzheimer hastalığı gibi yaşlılıkla ilişkili bellek bozuklukları, unutkanlık ve hafıza kaybına yol açar.
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): DEHB, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileriyle karakterizedir. Dikkat eksikliği nedeniyle dalgınlık ve işitsel veya görsel uyaranlara tepki vermede güçlük yaşanması olasıdır.
- Bipolar Bozukluk: Mani veya hipomani dönemlerinde, hızlı düşünce akışı ve yüksek enerji seviyeleri nedeniyle dikkat dağınıklığı ve hafif unutkanlık olur.
- Şizofreni ve İlgili Bozukluklar: Şizofreni gibi psikotik bozukluklar, düşünce dağınıklığına ve gerçeklikten kopuk düşüncelere yol açar.
Eğer dalgınlık, unutkanlık veya diğer zihinsel durumlar günlük yaşamınızı ciddi şekilde etkiliyorsa, bir hekimle görüşmek önemlidir. Hekim doğru tanı ve tedavi planını belirler.
Unutkanlığı azaltmak için öneriler:
Bazen dalgınlık ve unutkanlık günlük yaşamın bir parçasıdır. Ancak bazı yöntemler bu sorunu azaltır:
- Düzen ve Rutin: Düzenli bir günlük rutin oluşturun. Rutin, beyninizi öngörülebilir bir şekilde çalışmaya alıştırabilir ve unutkanlık azalır.
- Not Tutma ve Yazma: Önemli bilgileri veya yapmanız gerekenleri not alın. Bir AJANDA, hatırlatıcı uygulaması veya not defteri kullanarak bilgileri kayıt etmek gerekir.
- Bir Şeyleri Öğrenme Yöntemleri: Nimonik (Mnemonic) teknikler kullanarak unutmamak için bilgileri bağlama yöntemlerini öğrenin. Böylece öğrenme sürecini daha eğlenceli ve etkili hale gelir.
- Konsantrasyon ve Farkındalık: Yapacağınız işe veya karşınızdaki kişiye tamamen odaklanmaya çalışın.
- Uyku ve Beslenme: Yeterli uyku alın ve sağlıklı beslenmeye özen gösterin. Bu, beyin fonksiyonlarınızı desteklemeye yardımcı olur.
- Egzersiz: Düzenli egzersiz yapmakla bilişsel performansı artar.
- Çoklu Görevden Kaçının: Birden fazla görevi aynı anda yapmaya çalışmak, unutkanlık riskini artırır. Tek bir işe odaklanmak daha iyi sonuçlar elde etmenize yardımcıdır.
- Stres Yönetimi: Stres, unutkanlık ve dalgınlığı artırır. Stresle başa çıkmak için gevşeme teknikleri, hobiler veya yoga gibi aktiviteler uygundur.
- Beyin Egzersizleri: Zihinsel aktiviteyi artırmak için beyin egzersizleri yapmak mümkündür. Bu amaca uygun bulmacalar, hafıza oyunları ve strateji oyunları vardır.
- Dikkat Eksikliği Bozukluğu (DEHB): Ek olarak unutkanlık ve dalgınlık nedenlerinden biridir. Bu durum söz konusu ise çoğu zaman uzman desteği gerekir.
Unutkanlık bazen normal bir durumdur. Ama bazı durumlarda altta yatan ciddi bir neden vardır. Eğer unutkanlık problemi devam eder ve günlük yaşamınızı etkilemeye başlarsa, bir PSİKİYATRİ veya NÖROLOJİ uzmanıyla görüşmenizde fayda var.
Hafızayı güçlendirmek ve bilgileri daha kolay hatırlamak için kullanılan (nimonik) yöntemler:
- Akrostiş: Bir kelimenin veya cümlenin her harfi, hatırlamak istediğiniz bilgilerin baş harfleriyle eşleşme yapmaktır. Özellikle listeleri hatırlamak için kullanımı sıktır.
- Yer Değiştirme (Loci) Metodu: Bu teknikte, hatırlamak istediğiniz bilgileri tanıdık bir mekana, örneğin evinizdeki farklı odalara yerleştirirsiniz. Bilgiyi hatırlamak istediğinizde, o odayı zihinsel olarak gezerek bilgilere ulaşırsınız.
- Hikaye Anlatma: Bilgileri bir hikaye şeklinde düzenlemek, daha akılda kalıcı hale getirir. İlgili bilgileri bir hikaye içine eklemek, hafızanın bağlamı daha iyi anlamasına yardımcıdır.
- Bağlama-ilişkilendirme (Association): Hatırlamak istediğiniz yeni bilgileri zaten bildiğiniz bilgilerle ilişkilendirmek, hafızanızın güçlenmesine katkı sağlar. Böylece kişi, iki bilgi arasında anlam veya benzerlik kurarak bağlantılar oluşturmak önemlidir.
- Zincirleme (Chaining): Liste şeklindeki bilgileri birbirine bağlayarak hatırlamak mümkündür. İlk bilgiyi hatırladığınızda, diğer bilgileri hatırlamak için bir zincir reaksiyon başlar.
- Görselleştirme: Bilgileri canlandırmak ve görsel imgeler oluşturmak, hafızanın daha iyi işlemesine yardımcıdır. Zihinsel resimler yaratmak, soyut bilgileri daha somut ve hatırlanabilir hale getirir.
- Müzik ve Ritim: Müzik ve ritim, bilgileri ezberlemek veya hatırlamak için uygundur. Şarkılar, bilgilerin tekrar edilmesini ve hatırlanmasını sağlar.
Farklı tekniklerden bir veya birkaçını deneyerek sizin için en etkili olanı bulmanız olasıdır.
Turkish 